Malthusianisme betreft de theorie over de bevolkingsgroei van Thomas Robert Malthus (1766-1834). Volgens deze Engelse predikant en econoom groeit de bevolking van de wereld sneller dan de voedselproduktie.

Malthus studeerde van zijn achttiende jaar af in Cambridge. Op 22-jarige leeftijd werd hij predikant en in 1793 Fellow van de universiteit van Cambridge. Twaalf jaar later werd hij daar aan het pas gestichte East-India College hoogleraar in Modern history and political economy, de eerste Engelse leerstoel in de economische wetenschap.

In 1798 verscheen zijn boek An Essay on the Principle of Population as it effects the Future improvement of Society, waarvan de eerste druk anoniem verscheen. Vijf jaar later publiceerde hij een nieuwe uitgebreide versie. In dit belangwekkende werk komt zijn bevolkingstheorie aan de orde, die zegt dat de bevolking zich volgens een meetkundige reeks vermenigvuldigt, terwijl de hoeveelheid voedingsmiddelen slechts volgens een rekenkundige reeks toeneemt. Het gevolg is overbevolking met alle gevolgen van dien. Het is de taak van de overheid deze toeneming tegen te gaan door te streven naar beperking van het kindertal. Malthus’ theorie is van grote invloed geweest op de evolutietheorie van de Engelse natuuronderzoeker Charles Robert Darwin (1809-’82).

In onze eeuw zou vooral het werk van de Engelse econoom John Maynard Keynes (1883-1946), General Theory ofEmployment, Interest and Money (1936) Malthus’ theorie weer nieuw leven inblazen. Het streven naar beperking van het aantal geboorten door toepassing van anticonceptionele middelen, het neomalthusianisme, is hier een uitvloeisel van.