Het klinkt als een ongeloofwaardig sprookje: een land waar boeren massaal hun koeien verruilen voor fotovoltaïsche panelen, waar ouderen een dik pensioen bij elkaar klussen met behulp van het zonlicht en waar burgers hun inkomsten uitbreiden door milieuvriendelijke energie-installaties aan huis. Bij onze oosterburen is dit echter werkelijkheid. Sinds de invoering van de feed-in tariff wet, ook wel Erneuerbare Energie Gesetz (EEG), in 2000, zijn Duitse elektriciteitsbedrijven bij wet verplicht om groene stroom in te kopen voor een hogere prijs dan de marktprijs. Hoe werkt deze wet precies en wat zijn de gevolgen ervan?
In Duitsland is een ware zonnerevolutie gaande, waarin burgers gezamenlijk strijden tegen de mondiale opwarming van de aarde. Niet voor niets wordt Duitsland ook wel de zonne-economie van de wereld genoemd. Zoals Rob van Hattum in de Tegenlicht-aflevering ‘Here comes the sun’ beschrijft: ‘Wie door Zuid-Duitsland rijdt ziet overal om zich heen boerderijen met zonnepanelen. Hele heuvels zijn zelfs belegd met zonnepanelen. Stil en schoon wekken deze zonnecentrales elektriciteit op.’
Aantasting van het landschap door zonnepanelen
Zals beschreven in het boek Geopferte Landschaften van Georg Etscheit: klimaatbescherming gaat ten koste van natuurbescherming.....
Zijn boek gaat vooral over de opgeofferde landschappen door windmolens, maar m.m. geldt hetzelfde voor zonnepaneel-velden.
Hier een voorbeeld uit de Amerikaanse staat Vermont:
Ook in het Verenigd Koninkrijk wordt geprotesteerd tegen landschapsvervuiling door zonnevelden.....
DE FIT-WET
Aangezien het opwekken van energie uit duurzame energiebronnen zoals zon en wind vele malen duurder is dan uit fossiele energiebronnen, zoals kolen, olie of gas, is groene stroom onder normale omstandigheden te duur om te concurreren met fossiele stroom. De aankoop en installatie van zonnepanelen is in vergelijking tot de prijs van fossiele energie zo duur, dat het minstens vijftien jaar duurt voordat het winstgevend kan zijn. Pas met een groei van de zonne-industrie en een massaproductie van zonnecellen zal de verkoopprijs van zonneapparatuur kunnen dalen.
Met dit idee in het achterhoofd voerde de roodgroene Duitse regering van Gerhard Schröder en Joschka Fischer in 2000 de FIT in. Door te investeren in de ontwikkeling van de zonne-industrie daalde de prijs van de panelen en steeg de hoeveelheid geïnstalleerde zonne-installaties gestaag. Particuliere leveranciers van zonne-energie werden beloond met een goed ‘salaris’ in plaats van dat ze zelf enorme bedragen moeten investeren in de aankoop en installatie van zonnepanelen, zoals in Nederland het geval is.
De FIT verplicht netbeheerders in de eerste plaats om aanbieders van groene stroom onvoorwaardelijk met voorrang aan hun energienet aan te sluiten en de stroom voor meer dan het dubbele van de marktprijs in te kopen, met een garantie van twintig jaar. Zo betaalt een energiebedrijf twintig jaar lang 55 eurocent per kilowattuur groene stroom aan de aanbieder (voor zonnecentrales die in 2005 zijn aangelegd), terwijl het de aanbieder maar 20 eurocent kost om deze stroom te produceren (dezelfde stroom zou met een kolencentrale 6 eurocent kosten). Op deze manier kunnen de aanbieders van groene stroom, in de praktijk vaak boeren, een mooi pensioen bij elkaar ‘oogsten’. Met de bouw van zonnecentrales kan goed geld verdiend worden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat inmiddels meer dan 300.000 huishoudens en bedrijven in Duitsland deze kans hebben gegrepen en milieuvriendelijke energiecentrales aan huis installeerden.
Een voorwaarde die in de FIT is opgenomen is dat de subsidie voor de aanbieders van groene stroom niet op de overheidsbegroting mag drukken. De teruggeleverde stroom wordt betaald uit een belasting van rond de 1 euro per maand per huishouden op de stroomafname, afhankelijk van het stroomverbruik. De FIT wordt dus geheel door de energiebedrijven betaald, die de kosten indirect weer verhalen op hun consumenten. In de tabel hiernaast zien we hoe dit systeem precies werkt.
Al zijn de energiebedrijven zelf niet erg blij met de FIT, er is weinig wat ze ertegen kunnen doen. De FIT heeft namelijk de status van een grondwet en kan daarom niet door de overheid geschrapt worden. Dit geeft de producenten van groene stroom een afname-zekerheid van hun stroom. Zij hoeven niet bang te zijn hun inkomsten te verliezen bij een wisseling van de regerende macht.
DE RESULTATEN VAN DE FIT
De drijvende kracht achter de invoering van deze wet is de ‘zonnekoning’ Hermann Scheer. Als sociaal democratisch lid van het Duitse parlement stelde hij dat Duitsland zich onafhankelijk moest maken van fossiele brandstoffen en over moest stappen op zonne- en windenergie. Aangezien Scheer met het idee voor de FIT kwam wordt deze wet ook wel ‘Scheers wet’ genoemd. Zijn doel was alle duurzame energiebronnen te mobiliseren en een duurzame energiemix te bewerkstelligen.
Het resultaat mag er wezen: in 2008 wordt naar schatting 15 % van alle energie in Duitsland wordt opgewekt uit groene energiebronnen, waaronder wind, zon, waterkracht en biomassa. Dat is 11 % meer dan 8 jaar geleden toen de wet werd ingevoerd. Scheer hoopt in 2030 de 100 % te halen. De milieuschade per huishouden is met 5.40 euro per maand gedaald en de energiekosten per huishouden bedragen gemiddeld 1.50 euro per maand. Daarnaast leverde de FIT tot nu toe bijna een kwart miljoen nieuwe banen in de wind en zonne-industrie op. Zowel de wind als zonnesector maken een groei door van 30 % per jaar, wat deze sectoren weer aantrekkelijk maakt voor nieuwe investeerders en technologieontwikkelaars.
Door: Talinay Strehl
bron: VPRO-programma "Tegenlicht", 20-10-2008, website:
https://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/40025880/
DE NEDERLANDSE SITUATIE
Sinds 1 januari 2008 is in Nederland de Stimuleringsregel Duurzame Energie (SDE) ingevoerd, een terugleververgoeding van vijftien jaar voor investeerders in projecten op het gebied van hernieuwbare elektriciteit en hernieuwbaar gas. In tegenstelling tot de FIT is de SDE niet bij wet geregeld en kan hij dus op elk willekeurig moment worden ingetrokken. Omdat het tarief van de SDE per jaar kan veranderen hebben zonne-investeerders weinig zekerheid over de periode waarin ze hun zonne-installaties kunnen terugverdienen. Daarnaast wordt de SDE in tegenstelling tot de FIT wel uit de staatskas betaald. Ga naar de website van SenterNovem via de link aan de rechter kant van de pagina voor meer informatie over de SDE regeling in Nederland.
Door: Talinay Strehl
Zonne"weides":
Zonnepanelen op de wei hebben een negatieve invloed op de bodemgesteldheid, zo bleek uit onderzoek aan de Universiteit van Wageninegn. De auteurs suggereren ook oplossingen zoals het hoger plaatsen van de panelen en het inzaaien van vegetatie die beter tegen schaduw kan.
Literatuur:
Matthijssen, Hugo,
Wat is het nut van zonnepanelen op akkers en wie heeft daar voordeel bij ?, Climategate.nl 14-10-2019
Dirven, Liesbeth en Rutgers, Michiel, Grote grondgebonden zonneparken beïnvloeden de bodem en het bodemleven, Nature Today, Natuurberichten, 2020.
GRIEKENLAND
Griekenland wil zijn energieopwekking door zonne-energie tot 2020 meer dan vertienvoudigen. In 2050 wil het zelfs 50 keer meer energie uit zonnecellen halen dan nu het geval is. Dit heeft de Griekse minister van Energie George Papaconstantinou maandag gezegd op een energieconferentie in Hamburg.
Griekenland produceerde in 2010 voor 206 megawatt aan zonne-energie. Het wil de komende decennia 20 miljoen euro aan buitenlandse investeringen aantrekken en de productie opvoeren naar 2,2 gigawatt (2200 megawatt) in 2020 en 10 gigawatt in 2050.
Griekenland ziet zich door zijn zonnige klimaat als zeer gunstige locatie voor de opwekking van zonne-energie. Het hoopt investeerders die hun geld nu nog steken in Duitsland, de grootste producent van zonne-energie ter wereld met een capaciteit van ruim 17 gigawatt in 2010, naar Griekenland te lokken. ,,Griekenland heeft 300 zonnige dagen per jaar en bijna 50 procent meer zonneschijn dan Duitsland,'' aldus Papaconstantinou.
De Grieken hopen investeerders over de streep te trekken door tegen gunstige voorwaarden land te verhuren, waar de zonnecellen op geplaatst kunnen worden. Het project, Helios genaamd, kan volgens Papaconstantinou voorzien in de behoefte aan alternatieve energiebronnen in Duitsland, dat eerder dan gepland zijn kerncentrales zal sluiten. Volgens Griekenland is het op dit moment al technisch mogelijk om per jaar 2,5 gigawatt aan zonne-energie naar centraal Europa te exporteren (bron: IEX-nieuws d.d. 5-9-2011)
Waar zonnepanelen worden geplaats neemt het risico op brand toe.
Brand-verzekeraars verhogen daarom de dikwijls de premie als ergens zonnepanelen worden geplaatst.
Hier onder een voorbeeld van een zonnepanelen-brand.
Deze website is een activiteit van dr. Hugo H. van der Molen, Copyright 2007 e.v.
