Ijstijden
U bent hier: inhoudsopgave
-
ijstijden
Afkorting of begrip onbekend ? Raadpleeg ons milieuwoordenboek !
|
Hoe mensen op het noordelijk halfrond 20.000 jaar geleden, dus aan het einde van de laatste ijstijd, leefden, en vooral jaagden, wordt fantasievol getoond in de fraaie film "Alpha" van regisseur Albert Hughes uit 2018. Zie hier voor de trailer van deze film, waarin de eerste wolf wordt gedomesticeerd. In de film steken ze zich wel erg fraai in de kleren......
Over het algemeen worden de ijstijdencycli verklaard door de zgn. Milankovich-cycli, o.a. door variaties in de stand van de aardas en de baan van de aarde om de zon.
Maar er is ook een theorie die het uitsterven van mammoeten als oorzaak suggereert van het einde van de laatste ijstijd.
Het einde van de laatse ijstijd door herbebossing van de poolregio ?
Het einde van de laatste ijstijd zou zijn veroorzaakt door herbebossing in de poolregio op het noordelijk halfrond:
Onderzoekers van de Carnegie Institution in Washington stellen dat prehistorische jagers zoveel mammoets (herbivoren = planteneters) heben gedood, dat in de poolregio berkenbossen konden ontstaan. Daardoor kon de (ooit besneeuwde) grond niet langer het zonlicht weerkaatsen: de witte sneeuw maakte plaats voor een donker zonlichtabsorberend landschap en zette zo een cyclus van opwarming in gang, al lang voordat de mammoet definitief was uitgestorven (bron: FD, 16-7-2010).
De Kleine Ijstijd: ca. 1580 - 1850, met dieptepunt van ca. 1650-1705 à 1710, volgens sommigen tot 1725.
In het boek The Little Ice Age wordt echter de periode 1300 - 1850 genoemd. -------------------------------> Hier onder wordt gesproken (eigenlijk geschreven) over de periode 1580-1850, met met als dieptepunt het Maunder Minimum (1645 – 1720) toen het in West Europa enkele graden kouder was t.o.v. de relatief warme Middeleeuwen en hedendaagse periode |
![]() |
|
Na het zgn. Middeleeuws Optimum daalde de temperatuur om een tijd min of meer gelijk te blijven, totdat tussen 1580 en 1850 een koude tijd optrad, die wel als de ‘Kleine IJstijd’ wordt aangeduid, met als dieptepunt het Maunder Minimum (1645 – 1720; zie grafiek hier onder van 400 jaren zonnevlekken-observaties)) toen het in West Europa enkele graden kouder was t.o.v. de relatief warme Middeleeuwen en hedendaagse periode. Uit die extra koude periode stammen de talrijke schilderijen van Hollandse ijspret, onder meer van Avercamp (klik hier voor 1 van zijn schilderijen) en Van de Venne (zie schilderij links). Onze grote rivieren bevroren vaak en langdurig, net als de Thames in Engeland, wat moie plaatjes opleverde van zgn. Frost Faires (ijs-markten). |
|
|
||
Bronnen: Foto en veel teksten: Prof. Dr. A.J. van Loon in een artikel op kennislink.nl Hij refereert naar: Osborn, T.J. & Briffa, K.R., 2006. The spatial extent of 20th-century warmth in the context of the past 1200 years. Science 311, p. 841-844. Bert Amesz in www.klimatosoof.nl d.d. 17-3-2010: 'Stijgt de zeespiegel eigenlijk wel ?". |
Het Maunder Minium is een aanduiding van een periode van nauwelijks zonnevlekken-activiteit van ca. 1650 - ca. 1705 à 1710 (Kees de Jager, 2009, interview). Anderen laten het doorgaan tot ca. 1725.
Het Middeleeuws Optimum en de Kleine Ijstijd worden wel in verband gebracht met meer of minder dan gemiddelde activiteit van zgn. zonnevlekken (Eng. sunspots). Zie een videopresentatie.
Onderstaande grafiek is ontleend aan een artikel d.d. 27-4-2018 op www.armstrongeconomics.com
Ad Huijser (2022) schrijft er hier het volgende over:
............ de koude Kleine IJstijd [37] wordt toegeschreven aan het zogenoemde Maunder-minimum [38], een periode van vijftig jaar met een heel constante, maar juist weinig actieve zon. De zon kent al sinds mensenheugenis een, ongeveer elfjarige cyclus in zijn activiteit, die tot uitdrukking komt in het aantal zonnevlekken [39]. Onze erkend hete zomers van 1947 en 1959 vielen nagenoeg gelijk met zonnevlekken-maxima, terwijl de Elfstedentocht-jaren veelal samenvielen met zonnevlekken-minima. Die zonnevlekkencycli zijn weer onderdeel van een veel langere cyclus, die maakt dat er periodes zijn van extreem grote verschillen tussen maxima en minimum zoals in de vorige eeuw, of juist nauwelijks verschillen, zoals in de Kleine IJstijd.
Tussen 1800 en 1830 hadden we ook zo’n periode van minimale zonneactiviteit: het Dalton-minimum [40], met onder meer de strenge winter van 1812/13, die Napoleon fataal werd in zijn veldtocht naar Rusland. Volgens astronomen die de zonnecyclus bestuderen, stevenen we weer af op zo’n soort Dalton- of Maunder-minimum rond 2050. En inderdaad, het aantal zonnevlekken in de maxima van deze cycli, nemen sinds de recente hoogste waardes in 1960 en 1980 daadwerkelijk af. Sommige astronomen beschouwen zo’n afkoeling als onvermijdelijk [41, 42].
De variaties in uitgestraalde zonne-energie in een zonnecyclus zijn zeker niet verwaarloosbaar, maar misschien ook weer niet zo groot dat daarmee alle huidige opwarming direct kan worden verklaard. Echter, deze zonnecycli zijn qua variaties veel sterker in het hoogenergetische, ultra-violette (UV) deel van het spectrum. UV-straling wordt vooral geabsorbeerd in de ozonlaag en is daarmee heel bepalend voor de temperatuur van de stratosfeer. Ook dat beïnvloedt ons klimaat [42].
Bronnen:
- Huijser, Ad, De klimaatillusie, deel 1, Climategate.nl, 29-12-2022
- Huijser, Ad, De klimaatillusie, CLINTEL rapport, december 2022.
Is het begin van de kleine ijstijd (mede) ontstaan door herbebossing ?
De kleine ijstijd (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleine_ijstijd) zou volgens de Amerikaan William Ruddiman wel eens door herbebossing veroorzaakt kunnen zijn ! Dit nadat in China (al vanaf 1334) wel 2/3 en in Europa (tussen 1347 en 1350) 30 à 40 % der bevolking was gestorven aan de pest, de zgn. Zwarte Dood, en daardoor de ontbossing stopte en de natuurlijke herbebossing weer zijn gang kon gaan ! In 2003 schreef hij een artikel in het tijdschrift Climate Change waarin hij aannemelijk maakte dat de mens al duizenden jaren bezig is het klimaat te beïnvloeden, vooral door ontbossing ten behoeve van landbouw en veeteelt.
Paleo-ecoloog Tom van Hoof, vorig jaar gepromoveerd in Utrecht, deed onderzoek dat die stelling wel wat ondersteunde. Zijn conclusie: De link tussen de Zwarte Dood en de CO2-daling staat niet vast, maar lijkt wel redelijk aannemelijk. Kan die daling op zijn beurt de Kleine IJstijd hebben veroorzaakt? In ieder geval niet in zijn eentje, zegt Van Hoof. "Maar het zou wel kunnen dat dit een zetje aan het klimaat heeft gegeven, waardoor ook andere mechanismen zijn gaan bijdragen aan de afkoeling. Welke, dat weten we nog niet."
Literatuur:
-Bijkerk, André, De Kleine Ijstijd van 1945-1974, Climategate, 15-9-2015
- Electroverse, (A FEW OF THE) SCIENTISTS WHO WARN OF A COMING GRAND SOLAR MINIMUM AND LITTLE ICE AGE, Electroverse.net, 10-9-2020
- Frost fairs, Sunspots and the Little Ice Age, To be published in A&G, Astronomy and Geophysics, March 2017 (link verbroken ? kijk dan hier)
Deze website is een activiteit van dr. Hugo H. van der Molen, Copyright 2007 e.v.
Mail ons uw commentaar, aanvullingenen en correcties !
Follow @plattezaken en Facebook of Linkedin