Hekserij en klimaat
(Beeld ter nagedachtenis aan Jeanne Panne (1593-1650), die in het Vlaamse Nieuwpoort als heks werd veroordeeld tot de brandstapel. Foto: Wikipedia)
U bent hier: inhoudsopgave - atmosfeer en klimaat - hekserij en klimaat
Afkorting of begrip onbekend ? Raadpleeg ons milieuwoordenboek !
Follow@plattezaken en Facebook of Linkedin
Heksen kregen ooit de schuld van slecht weer en vooral van misoogsten
During the Little IceAge, eperts blamed witches for climate change. (picture below: witches are seen conjuring up bad weather). Source: Greenwatch April 2015 |
“I don’t see a whole lot of difference between the consensus on climate change and the consensus on witches. At the witch trials in Salem the judges were educated at Harvard. This was supposedly 100 per cent science. The one or two people who said there were no witches were immediately hung. Not much has changed. |
In zijn boek, Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowd (1841), beschrijft Charles Mackay welke waanideeën mensen in de geschiedenis zoal hebben gegeloofd.
In zijn boek beschrijft hij o.a. de Hollandse zgn. Tulpenmanie (1636-1637) en de Engelse heksenvervolgingen o.l..v. heksen-"specialist" Matthwew Hopkins, die in 1647 zijn boek The Discovery of Witches schreef, een boek dat in wetboeken werd aanbevolen als methode om heksen te identificeren.
Bekijk hier hoe de heksenjacht in Engeland verliep onder leiding van de roemruchte heksenspecialist Matthwew Hopkins (de film gaat in deel 1 over de Hollandse tulpenmanie en in deel 2 over de Engelse heksenjacht).
Wrightstone (2021) geeft een overzicht in de tijd van heksenvervolgingen in Europa, die startten in de jaren 1430, geschraagd door een pauselijke encycliek van paus Innocentius VIII. de schuin gedrukte teksten hier onder komen uit zijn artikel.
De Europese heksenjachten van de 15e tot de 17e eeuw waren gericht tegen heksen die verantwoordelijk werden geacht voor epidemieën en mislukte oogsten, die het gevolg waren van de dalende temperaturen in de kleine ijstijd. De overtuiging dat kwade mensen een negatieve invloed hadden op het klimaat en de weerpatronen was de ‘consensus‘ in die tijd. Hoe griezelig veel lijkt die opvatting op de huidige, vaak herhaalde mantra dat het handelen van de mens het klimaat beheerst en leidt tot catastrofale gevolgen?
De eerste grootschalige Europese heksenvervolgingen vielen samen met dalende temperaturen toen het continent een einde zag komen aan de weldadige warmte van de Middeleeuwse Warmte Periode (850 tot 1250 na Christus). De toenemende koude die in de 13e eeuw begon, luidde bijna vijf eeuwen in van groeiende berggletsjers en langdurige perioden van regenachtig of koel weer. Deze tijd van door de natuur veroorzaakte klimaatverandering ging gepaard met misoogsten, honger, prijsstijgingen, epidemieën en massale ontvolking.
Grote systematische heksenvervolgingen begonnen in de jaren 1430 en werden later in de eeuw aangejaagd door een Elzasser Dominicaanse broeder en pauselijk inquisiteur genaamd Heinrich Kramer. Op aandringen van Kramer vaardigde paus Innocentius VIII een encycliek uit waarin de vervolging en uitroeiing van weerzinwekkende heksen door middel van dit pauselijk edict werd gelegitimeerd. De ergste misbruiken van de inquisitie en de latere systematische heksenvervolgingen werden deels door dit decreet bekrachtigd.
Gregory Wrightstone geeft een overzicht in de tijd van heksenvervolgingen in Europa, die startten in de jaren 1430, geschraagd door een pauselijke encycliek van paus Innocentius VIII.
Bron: Wrightstone, Gregory, door klimaatverandering aangewakkerde heksenjacht....Toen en nu, Climategate.nl, 4-11-2021 Oorspronkelijke bron: CO2-coalition. Oct. 29th 2021
<----------heksenwaag: klik op de foto voor een vergroting |
McCulloch (2008) laat in een tijd-temperatuurgrafiek zien dat het juist de kleine ijstijd was dat de heksenvervolging vooral plaats vond.
Deze eerste periode van koelere temperaturen en mislukte oogsten duurde tot de eerste paar decennia van de 16e eeuw, toen een lichte opwarming gepaard ging met verbeteringen in de oogsten. Het was duidelijk dat de pogrom tegen de weersveranderende heksen succes had gehad!
(de jaartallen in deze grafiek zijn onduidelijk. Ik denk dat het jaar 200 begint iets links van de 2 en b.v. 1400 iets links boven de 1 van 1400)
Helaas voor de mensen in de late Middeleeuwen maakten de veertig jaar van lichte opwarming plaats voor een nog zwaardere periode van afkoeling. De zomer van 1560 bracht een terugkeer van koude en nattigheid die leidde tot een ernstige vermindering van de oogst, mislukte oogsten en een toename van kindersterfte en epidemieën. Vergeet niet dat dit een agrarische cultuur was, bijna volledig afhankelijk van de jaarlijkse oogst om te overleven. Eén slechte oogst kon worden opgevangen, maar achtereenvolgende mislukkingen zouden verschrikkelijke gevolgen hebben, en dat is ook gebeurd.
Natuurlijk werd het ongeluk van de mensen toegeschreven aan weersveranderende heksen die het dood en verderf zaaiende weer hadden veroorzaakt, meestal in de vorm van kou, regen, vorst en verwoestende hagelbuien. Er werden gruwelijke wreedheden aan de heksen toegeschreven, waaronder Frankische heksen die ‘bekenden’ dat zij door de lucht vlogen om een smeersel van kindervet te verspreiden en zo een dodelijke vorst te veroorzaken. Op het Europese vasteland zijn er van de 15e tot de 17e eeuw waarschijnlijk vele tienduizenden vermeende heksen op de brandstapel verbrand, waaronder veel oude vrouwen die zonder man in de marge van de samenleving leefden.
De ergste heksenvervolgingen vonden plaats tijdens de bittere koude van 1560 tot ongeveer 1680. De moordwoede bereikte een dieptepunt met alleen al in het jaar 1563, de moord op 63 heksen in het Duitse gebied Wiesensteig. In heel Europa bleef het aantal heksen echter toenemen tot een hoogtepunt van meer dan 500 per jaar in het midden van de jaren 1600. De meesten werden op de brandstapel gezet, anderen werden opgehangen.
Het einde van de heksenjachten en de moorden hangt nauw samen met het begin van onze huidige opwarmingstrend aan het eind van de 17e eeuw. Die opwarming begon meer dan 300 jaar geleden en gaat met horten en stoten door tot op de dag van vandaag.
In de late Middeleeuwen geloofde een groot deel van de bevolking daadwerkelijk dat slechte mensen het klimaat negatief konden beïnvloeden. Het lijkt erop dat wij de lessen van de 16e eeuw en de gevaren van het aanwakkeren van ongegronde angsten voor veranderingen van ons klimaat niet hebben geleerd. Misschien zullen we in de niet al te verre toekomst kunnen terugkijken en beseffen dat mensen als Al Gore en Dr. Michael Mann de Heinrich Kramers van het begin van de 21ste eeuw waren, die ons allen ervan probeerden te overtuigen dat we het oncontroleerbare kunnen beheersen: de natuurlijke cycli van de zon en de aarde die vandaag doen wat ze doen, net zoals ze dat al vele miljoenen jaren deden.
Gregory Wrightstone, Geologist and Executive Director of the CO2 Coalition
Bekijk hier zijn video-inteview van 4-1-2022 met critische stellingnames. O.a over de zgn. "million extinctions" een misleidende claim van de VN en over de afname van ernstige tornado's, het niet versnellen van de zeespiegelstijging en de relatie tussen klimaatveranderingen en heksenvervolging.
Over de heksenvervolging in Nederland wordt o.a. aandacht besteed in het museum De Heksenwaag in Oudewater (ZH)
Leeuweringerstraat 2, 3421 AC Oudewater
info@heksenwaag.nl; T 0348 – 563400
Literatuur:
Hofhuis, Steije, Activisten dwepen met mythes over heksen die door historici allang zijn ontkracht, Wyjnia's week, 10-6-2023.
Deze website is een activiteit van dr. Hugo H. van der Molen, Copyright 2007 e.v.
Mail ons uw commentaar, aanvullingenen en correcties !
Follow @plattezaken en Facebook of Linkedin